DRC – Lebih daripada 150 banduan wanita telah dirogol dan dibakar hingga mati semasa banduan penjara melarikan diri minggu lalu apabila banduan lelaki membakar penjara di Goma, di timur Republik Demokratik Kongo, kata seorang jurucakap Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu.

Jurucakap Pejabat Hak Asasi Manusia PBB, Seif Magango, memberitahu bahawa kebanyakan daripada 165 banduan wanita yang dirogol oleh banduan lelaki yang melarikan diri telah mati dalam kebakaran tersebut.

Antara sembilan hingga 13 banduan wanita, “kesemuanya juga telah dirogol,” terselamat dari kebakaran itu, tambah Magango, memetik sumber kehakiman di DRC.

“Kami tidak mengesahkan laporan pegawai kehakiman itu secara bebas, tetapi kami menganggap laporannya adalah boleh dipercayai,” kata Magango pada hari Khamis.

Banduan lelaki, beberapa daripada mereka dibunuh oleh penjaga penjara, merancang pelarian besar-besaran pada 27 Januari ketika pakatan pemberontak M23 bertempur dengan pasukan Congo di Goma untuk mengawal bandar tersebut, lapor Radio Okapi yang ditaja oleh PBB pada hari Isnin.

https://t.co/vOMuxDObcU
Lebih daripada 150 banduan wanita dirogol dan dibakar hingga mati semasa banduan penjara Goma melarikan diri di DRC pic.twitter.com/jr5sJi7rS6

— Kamaluddin Idrus (@pakdinmy) February 7, 2025

Lebih daripada 4,000 tahanan melarikan diri dari penjara Muzenze pada hari itu, tambahnya, menyatakan bahawa kemudahan tersebut kini “sepenuhnya kosong” dan ditinggalkan dalam keadaan hancur.

Menteri komunikasi DRC, Patrick Muyaya mengesahkan pemerkosaan terhadap 165 wanita, memberitahu pada hari Rabu bahawa “kerajaan mengutuk dengan sekeras-kerasnya jenayah barbarik ini.”

Pembunuhan dan rogol beramai-ramai mencerminkan adegan berulang keganasan seksual berkaitan konflik yang telah melanda DRC selama beberapa dekad.

Pada hari Jumaat, Pejabat Hak Asasi Manusia PBB berkata ia telah menerima laporan mengenai kes-kes lain keganasan seksual yang melibatkan tentera DRC dan pasukan sekutunya.

“Kami sedang mengesahkan laporan bahawa 52 wanita telah dirogol oleh tentera Congolese di South Kivu, termasuk laporan dakwaan rogol berkumpulan,” kata Jeremy Laurence, jurucakap Pesuruhjaya Tinggi PBB untuk Hak Asasi Manusia, dalam satu kenyataan pada hari Jumaat.

Minggu ini, kumpulan pemberontak M23, yang mendakwa telah menawan bandar Goma, menyeru gencatan senjata kemanusiaan segera selepas pertempuran dengan pasukan kerajaan mengakibatkan hampir 3,000 orang terbunuh.

Laporan mengenai keganasan mengerikan terhadap banduan wanita semasa pelarian penjara di Goma, Republik Demokratik Kongo (DRC), seperti yang diterangkan oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, adalah sangat mengejutkan dan menonjolkan kelemahan ekstrem wanita dan gadis di kawasan yang terjejas oleh konflik. Menurut siasatan PBB, lebih daripada 150 wanita didakwa menjadi mangsa keganasan seksual dan dibakar hidup-hidup semasa rusuhan penjara pada Mei 2023 di Penjara Munzenze di Goma. Kekejaman ini menekankan krisis kemanusiaan dan keselamatan yang bencana di timur DRC, di mana kumpulan bersenjata dan ketidakstabilan sistemik telah memacu keganasan yang meluas, terutamanya menyasarkan wanita dan kanak-kanak.

Konteks dan Latar Belakang:

Konflik di DRC Timur: Wilayah timur DRC, termasuk North Kivu (di mana Goma terletak), telah mengalami dekad-dekad konflik yang melibatkan lebih daripada 120 kumpulan bersenjata yang bersaing untuk menguasai tanah dan sumber. Orang awam, terutama wanita, sering terperangkap dalam tembakan silang atau sengaja menjadi sasaran sebagai sebahagian daripada taktik untuk menakut-nakutkan komuniti.

Epidemik Keganasan Berasaskan Jantina (GBV): DRC telah lama digambarkan sebagai “ibu kota rogol dunia” kerana penggunaan sistematik keganasan seksual sebagai senjata perang. Wanita dan gadis menghadapi risiko yang tidak seimbang, dengan akses terhad kepada keadilan, penjagaan kesihatan, atau perlindungan.

Keadaan Penjara: Penjara-penjara di Congo terkenal sesak dan kurang sumber, menjadikannya persekitaran yang tidak stabil. Serangan Penjara Munzenze mencerminkan ketidakamanan dalam kemudahan tahanan dan keruntuhan lebih luas kuasa negara di kawasan konflik.

Krisis Kemanusiaan:

Pengusiran dan Kerentanan: Lebih 6 juta orang telah dipindahkan secara dalaman di DRC, dengan ramai yang tinggal di kem sementara di mana mereka kekurangan perlindungan asas. Wanita dan gadis di persekitaran ini berisiko tinggi terhadap eksploitasi dan keganasan.

Jurang Tanggungjawab: Pelaku jenayah seperti ini, termasuk kumpulan bersenjata dan kadangkala pelakon negeri, jarang menghadapi akibat kerana tadbir urus yang lemah, rasuah, dan sistem kehakiman yang lumpuh.

Respons Antarabangsa:

PBB dan organisasi hak asasi manusia telah berulang kali menyeru tindakan segera untuk melindungi orang awam, mendakwa pelaku, dan menangani punca akar konflik, termasuk eksploitasi haram mineral (contohnya, kobalt, koltan) yang membiayai kumpulan bersenjata.

Misi Penstabilan PBB di DRC (MONUSCO) telah menghadapi kritikan kerana keberkesanannya yang terhad dalam membendung keganasan, walaupun mandatnya adalah untuk melindungi orang awam.

Apa yang Boleh Dilakukan?

Sokong NGO Tempatan dan Antarabangsa: Organisasi seperti Médecins Sans Frontières (MSF), UN Women, dan kumpulan tempatan Congolese menyediakan penjagaan perubatan, bantuan guaman, dan sokongan trauma kepada mangsa.

Advokasi untuk Kebertanggungjawaban: Tekanan ke atas kerajaan DRC dan badan antarabangsa (contohnya, ICC) untuk menyiasat dan mendakwa jenayah perang, termasuk keganasan seksual.
Meningkatkan Kesedaran: Menguatkan suara aktivis dan mangsa dari Congo untuk memastikan kekejaman ini tidak diabaikan oleh masyarakat global.

Tragedi ini adalah peringatan yang jelas tentang keperluan mendesak untuk perubahan sistemik, keadilan, dan perlindungan bagi wanita di kawasan konflik. Komuniti antarabangsa mesti bergerak dari sekadar mengecam kepada tindakan bermakna untuk mengakhiri kitaran keganasan di DRC.