Apabila bercakap mengenai ‘politik perkauman di Malaysia’. Perlu kepada jawapan yang komprehensif yang merangkumi latar belakang sejarah, isu-isu semasa, dan kesan politik perkauman di negara ini.
Pertama, kita harus bermula dengan menjelaskan apa maksud politik perkauman dalam konteks Malaysia.
Malaysia adalah masyarakat pelbagai kaum dengan Melayu, Cina, India, dan kumpulan pribumi.
Landskap politik telah dibentuk oleh parti berasaskan etnik, terutamanya sejak merdeka.
Pembentukan Parti Perikatan (kemudian Barisan Nasional) dan bagaimana ia disusun di sekitar UMNO, MCA, dan MIC yang mewakili tiga kumpulan etnik utama. Dasar Ekonomi Baru (DEB) yang diperkenalkan pada tahun 1971 adalah penting di sini, kerana ia bertujuan untuk menangani jurang ekonomi tetapi juga menginstitusikan tindakan afirmatif yang memihak kepada Bumiputera, yang mempunyai kesan yang berkekalan.
Seterusnya, perlu membincangkan keadaan politik perkauman semasa.
Dominasi UMNO dan dasar-dasar yang berpusatkan Melayu, kebangkitan PAS dengan pendirian Islamis dan nasionalis Melayu, serta bagaimana parti-parti lain seperti DAP dan PKR meletakkan diri mereka.
Pilihan raya umum 2018 di mana Pakatan Harapan menang mungkin menjadi titik perubahan, tetapi politik perkauman masih berterusan.
Menyentuh tentang cabaran dan kontroversi, seperti kontrak sosial, sekolah vernakular, isu-isu agama, dan ketidaksamaan ekonomi. Elemen-elemen ini menyumbang kepada ketegangan kaum yang berterusan.
Termasuk contoh seperti kuota Bumiputera, perdebatan mengenai pendidikan vernakular, dan insiden terkini seperti pilihan raya kecil Kuala Kubu Baharu boleh menggambarkan dinamika semasa.
Bahagian impak harus merangkumi perpaduan nasional, jurang ekonomi, polarisasi politik, dan persepsi antarabangsa.
Akhirnya, menangani prospek masa depan, seperti peranan belia dan masyarakat sivil, serta keperluan untuk dasar yang inklusif.
Kita memastikan jawapan ini seimbang, berfakta, dan mengelakkan bias. Juga, gunakan terminologi yang betul dan susun jawapan secara logik, mungkin dengan bahagian untuk latar belakang, isu semasa, cabaran, contoh, impak, dan pandangan masa depan. Pastikan untuk menekankan kedua-dua akar sejarah dan manifestasi kontemporari politik perkauman di Malaysia.
Latar Belakang Sejarah
- Dasar Pecah dan Perintah Penjajah British
- Penjajah British mengasingkan kaum Melayu, Cina, dan India melalui sistem ekonomi dan pendidikan yang berbeza.
- Contoh: Orang Melayu diarahkan ke sektor pertanian, Cina ke perlombongan, dan India ke ladang getah.
- Kontrak Sosial Pra-Kemerdekaan
- Perjanjian tidak bertulis antara kaum Melayu dan bukan Melayu sebelum kemerdekaan 1957.
- Melayu menerima hak istimewa (Perkara 153 Perlembagaan) sebagai “tuan rumah”, manakala bukan Melayu diberi kerakyatan.
- Pembentukan Parti Politik Berasaskan Kaum
- UMNO (Melayu), MCA (Cina), dan MIC (India) membentuk gabungan Barisan Nasional (BN) untuk mengekalkan kestabilan melalui perkongsian kuasa antara kaum.
Isu Utama Politik Perkauman di Malaysia
- Hak Istimewa Bumiputera
- Perkara 153 Perlembagaan menjamin kuota Bumiputera dalam pendidikan, perniagaan, dan jawatan awam.
- Dasar seperti DEB (Dasar Ekonomi Baru, 1971) bertujuan mengurangkan ketidakseimbangan ekonomi, tetapi dikritik sebagai diskriminasi terhadap bukan Bumiputera.
- Polarisasi Etnik dalam Parti Politik
- UMNO dan PAS sering menggunakan naratif “Melayu-Islam” untuk memenangi sokongan pengundi Melayu.
- Parti berasaskan kaum bukan Melayu (seperti DAP) dituduh “mengancam hak Melayu” oleh pihak tertentu.
- Isu Pendidikan dan Bahasa
- Sekolah vernakular (Cina/Tamil) sering menjadi isu sensitif, dengan sesetengah pihak mendakwa ia menghalang perpaduan.
- Isu pengajaran tulisan Jawi di sekolah Cina mencetuskan kontroversi pada 2019-2020.
- Agama dan Identiti Nasional
- Politik agama (Islam) sering diserapkan dengan isu kaum, seperti debat tentang kalimah Allah atau hak murtad.
Contoh Terkini Politik Perkauman
- Pilihan Raya Umum 2022
- Kempen pilihan raya banyak menggunakan naratif perkauman, seperti dakwaan “kerajaan dikuasai DAP” atau “ancaman terhadap Islam”.
- Isu ICERD (2018)
- Bantahan terhadap Konvensyen Antarabangsa tentang Penghapusan Diskriminasi Kaum (ICERD) kerana dikhuatiri menggugat Perkara 153.
- Kontroversi KK Mart (2024)
- Isu kaus kaki bermotif kalimah Allah mencetuskan ketegangan kaum dan agama.
- Isu Perkauman dalam Media Sosial
- Ucapan provokatif seperti “balik ke China/India” sering tular, mencerminkan sikap prejudis yang masih wujud.
Impak Politik Perkauman
- Perpaduan Nasional yang Rapuh
- Masyarakat masih terpisah mengikut kaum dalam banyak aspek (sekolah, kejiranan, aktiviti sosial).
- Ekonomi Tidak Seimbang
- Walaupun DEB berjaya mencipta kelas menengah Melayu, jurang ekonomi antara kaum masih ketara.
- Migrasi Modal dan Bakat
- Ramai profesional bukan Bumiputera berhijrah ke luar negara akibat rasa tidak adil dalam peluang ekonomi.
- Politik Identiti yang Dominan
- Parti berasaskan kaum sukar dihapuskan kerana pengundi cenderung menyokong parti yang “mewakili kaum” mereka.
Masa Depan Politik Perkauman di Malaysia
- Pergeseran Generasi Muda
- Generasi muda (terutama di bandar) lebih cenderung kepada politik berasaskan isu (ekonomi, tadbir urus) berbanding kaum.
- Kemunculan Parti Pelbagai Kaum
- Parti seperti MUDA dan PKR cuba mengurangkan polarisasi kaum, tetapi masih menghadapi cabaran.
- Reformasi Dasar
- Kerajaan perlu mengkaji semula dasar afirmatif (kuota Bumiputera) agar lebih inklusif dan berasaskan keperluan ekonomi.
- Peranan Pendidikan
- Sekolah kebangsaan perlu diperkukuh sebagai institusi integrasi nasional.
Kesimpulan
Politik perkauman di Malaysia adalah warisan sejarah yang kompleks. Walaupun ia pernah berfungsi sebagai alat kestabilan, pendekatan ini semakin tidak relevan dalam masyarakat majmuk yang menghadapi cabaran global. Peralihan ke arah politik berasaskan merit dan keadilan sosioekonomi (bukan kaum) mungkin menjadi penyelesaian jangka panjang untuk perpaduan negara.
