Salah satu sebab utama yang membawa kepada bekas MB Selangor Khalid Ibrahim ditendang keluar pada tahun 2014 adalah kerana menandatangani tawaran penstrukturan semula air.
Perjanjian tersebut sebahagiannya telah dilengkapkan dan ditandatangani oleh Selangor Menteri Besar baharu Azmin Ali pada bulan September 2015, walaupun Pakatan sebelum ini berkeras menyatakan bahawa mereka membantah perjanjian ini.
Agensi Kerajaan Persekutuan PAAB kemudian mendahulukan RM2 bilion kepada Selangor dan perlu dibayar semula dalam tempoh 40 tahun sebagai bayaran pajakan. Sebagai balasan, Selangor menyerahkan aset air bernilai RM2 kepada PAAB untuk tempoh 40 tahun.
PAAB juga mengambil alih liabiliti berjumlah RM7.694 bilion daripada Kerajaan Selangor yang timbul daripada pembelian SYABAS, ABBAS dan Puncak Niaga – semua berdasarkan harga yang ditetapkan oleh bekas Menteri Besar Khalid Ibrahim.
(Siapa kata Kerajaan Persekutuan tidak membantu Selangor? – yang hampir RM10 bilion bantuan).
Walau bagaimanapun, satu bahagian utama dan bahagian yang paling kontroversi dalam penstrukturan semula itu masih tidak lengkap – pengambilalihan SPLASH.
Bekas MB Khalid Ibrahim telah menawarkan RM250 juta untuk membeli SPLASH berdasarkan formula yang sama ketika Selangor membeli 3 syarikat SYABAS, ABBAS dan Puncak Niaga tetapi SPLASH membantah.
SPLASH dimiliki oleh Gamuda Bhd 40%, ahli perniagaan Wan Azmi 30% dan Kerajaan Selangor 30%.
Wan Azmi adalah sebahagian daripada peneraju Institut Rakyat PKR dengan Wan Azizah sebagai Pengerusi.
Pada tahun 2014, Wan Azmi telah mengakui bahawa beliau telah meminta Anwar untuk membawa beliau untuk berjumpa bekas MB Khalid Ibrahim memohon pembelian dengan harga yang lebih tinggi untuk SPLASH tetapi Khalid menolak dan berkata harga yang ditawarkan adalah berdasarkan kepada formula yang sama seperti 3 syarikat-syarikat yang lain.
Khalid membatalkan lesen air mentah kepada SPLASH, ini menambah tekanan kepada SPLASH untuk bersetuju dengan harga yang ditetapkan..
Selangor juga boleh meminta Kerajaan Persekutuan untuk menggunakan Seksyen 114 Akta Industri Perkhidmatan Air 2006 (Wasia), yang membolehkan jualan paksa aset air oleh syarikat konsesi air dengan harga yang ditawarkan, sekiranya SPLASH terus membantah.
Walau bagaimanapun, selepas MB Azmin mengambil alih beliau memberikan semula lesen air mentah kepada SPLASH dan juga berkata ia akan memberikan masa dua tahun lagi untuk berunding dengan SPLASH untuk bersetuju dengan harga yang ditawarkan .
Lebih dua tahun 2014 dan 2015, SPLASH terus membuat keuntungan besar.
Bagi tahun kewangan 2014 yang, SPLASH membuat keuntungan sebelum cukai sebanyak RM379 juta pada pendapatan sebanyak RM417 juta manakala bagi 2015, mendapat keuntungan RM331 juta daripada RM433 juta.
Keseluruhannya, SPLASH melabur RM400 juta ke dalam konsesi, yang telah diberikan semasa zaman Mahathir dan mereka kini membuat keuntungan hampir RM400 juta setahun.
Mengambil kira bahagian 30% dimiliki kerajaan Selangor, ini bermakna bahawa kelewatan selama dua tahun memaksa Kerajaan Selangor membayar sebanyak RM497 juta – yang juga jumlah yang sepatutnya mereka perolehi jika tawaran asal RM250 selesai.
SPLASH sebelum ini telah mensasarkan bahawa Kerajaan Selangor perlu membayar RM3 bilion kepada SPLASH bukannya RM250 juta.
Dua tahun kelewatan sudah membabitkan kos kepada Selangor hampir RM500 juta, malah Selangor kini perlu membayar RM3 bilion berbanding kos yang sepatunya dibayar cuma RM250 juta?
Jika mereka membayar jumlah ini, Kerajaan Selangor akan kehilangan sejumlah RM2.35 bilion di bawah Azmin berbanding tawaran yang dibuat oleh Khalid.
Penyingkiran Khalid berakhir dengan Kerajaan Selangor terpaksa membayar berbilion ringgit.
Semasa kempen untuk menyingkir Khalid, Rafizi membantah bahawa harga yang ditawarkan kepada SPLASH adalah tidak adil tetapi tidak dapat menjawab ketika ditanya oleh peserta forum bagaimana ia boleh memberi manfaat kepada Selangor jika anda membayar RM2.8 bilion tidak RM250 juta yang sepatutnya dibayar kepada sebuah syarikat swasta.
Wan Azmi akan membawa pulang RM900 juta sementara Gamuda akan mendapat manfaat RM1.2 bilion – di atas dua tahun keuntungan tambahan, yang mereka tidak akan dapat memilikinya sekiranya Khalid kekal sebagai Menteri Besar.
Terdapat 3 cara bagi MB Azmin boleh melakukanya dengan lebih baik:
1. Jika lesen pengekstrakan air mentah tidak diperbaharui, SPLASH akan dipaksa menjual syarikat.
2. Selangor boleh meminta kerajaan pusat untuk menggunakan WSIA untuk memaksa SPLASH menjual pada RM250 juta.
3. Azmin boleh melengkapkan tawaran dalam tempoh beberapa bulan. Adakah ia benar-benar masuk akal ia mengambil masa 2 tahun untuk memuktamadkan rundingan penjualan sedangkan penjualan syarikat yang lain dimuktamadkan dengan lebih cepat? Kesimpulannya adakah ini bermakna Selangor mendapat manfaat daripada tambahan RM500 juta keuntungan.
Kerugian kerajaan negeri yang disahkan setakat iniialah sebanyak RM500 juta. Berapa banyak lagi Selangor akan menanggung kerugian bergantung kepada harga akhir yang mereka bayar kepada SPLASH.
Bagaimanapun, kita akan melihat apa yang berlaku seterusnya kerana tarikh akhir dua tahun akan berakhir bulan ini dan Azmin akan dipaksa untuk mengumumkan perjanjian itu.
Sebarang kelewatan atau penangguhan pasti akan menimbulkan syak wasangka lebih besar pada Azmin dan Pakatan.
—
