Tapai pulut hitam adalah produk yang diproses melalui proses fermentasi dalam makanan yang mengandungi karbohidrat, dalam hal ini beras pulut (Oryza sativa var. glutinosa).
Selain daripada beras pulut, yis (ragi) merupakan bahan campuran untuk membantu proses penapaian dalam membuat tapai pulut. Ragi merupakan campuran beberapa mikroorganisma terutamanya kulat seperti Saccharomyces cerevisiae, Rhizopus oryzae, Endomycopsis burtonii, Mucor sp., Candida utilis, Saccharomycopsis fibuligera, dan Pediococcus sp.
Seterusnya, tapai pulut akan dibalut menggunakan daun jambu air atau daun pisang. Pita pulut kemudiannya diletakkan di dalam bekas bertutup dan kedap udara, di mana ia akan melalui proses penapaian selama tiga hari hingga seminggu.
Terdapat tiga jenis tapai pulut yang biasa ditemui iaitu tapai pulut hitam dengan pulut hitam, pulut putih dengan pulut putih, dan pulut hijau dengan pulut putih yang telah diberi pewarna semulajadi, contohnya daripada daun cekur manis atau daun pandan.
Setiap 100 gram tapai pulut hitam mengandungi sejumlah kandungan nutrisi seperti di bawah.
Air: 50.2 gram
Kalori: 166 kcal
Protein: 3.8 gram
Lemak: 1.0 gram
Karbohidrat: 34.4 gram
Serat: 0.3 gram
Kalsium: 8 miligram
Fosforus: 106 miligram
Zat besi: 1.6 miligram
Natrium: 5 miligram
Kalium: 12.0 miligram
Jumlah karotena: 0 miligram
Tiamin: 0.02 miligram
Vitamin C: 0 miligram
Masih menggunakan sumber yang sama, dalam 100 gram tapai pulut putih anda boleh menikmati kandungan nutrisi, seperti:
Air: 58.9 gram
Kalori: 172 kcal
Protein: 3.0 gram
Lemak: 0.5 gram
Karbohidrat: 37.5 gram
Serat: 0.6 gram
Kalsium: 6 miligram
Fosforus: 35 miligram
Besi: 0.5 miligram
Natrium: 1 miligram
Jumlah karotena: 0 miligram
Tiamin: 0.04 miligram
Niasin: 0.2 miligram
Vitamin C: 0 miligram
KHASIAT TPAI PULUT PENTING UNTUK KESIHATAN TUBUH
Sehingga kini, masih terdapat sedikit kajian yang mengkaji tentang kebaikan dan keberkesanan tapai pulut untuk kesihatan tubuh manusia.
Namun, sebagai sejenis makanan yang ditapai, tapai didakwa mempunyai sejumlah bakteria baik yang selamat untuk anda makan dan merupakan sumber probiotik untuk tubuh. Probiotik boleh mempengaruhi kesihatan pencernaan dan meningkatkan sistem imun.
Selain itu, penapaian juga boleh meningkatkan kandungan vitamin B1 atau thiamin dalam tapai pulut, yang kedua-duanya dapat mengekalkan sistem penghadaman.
Berikut adalah beberapa manfaat kesihatan tapai pulut yang boleh anda rasai.
1. MELANCARKAN SISTEM PENCERNAAN
Proses penapaian tapai pulut menghasilkan probiotik yang boleh membantu anda mengekalkan keseimbangan bakteria baik, sambil mengekalkan sistem penghadaman yang sihat.
Dipetik dari Klinik Cleveland, bakteria baik boleh membunuh bakteria jahat dalam sistem pencernaan. Selain itu, pengambilan probiotik melalui tapai pulut juga berguna untuk memulihkan tahap bakteria dalam badan yang boleh hilang selepas mengambil antibiotik.
Probiotik juga boleh melegakan gejala sindrom usus besar (IBS), seperti perut kembung dan peningkatan kekerapan pergerakan usus. Selain itu, makanan yang ditapai didakwa dapat membantu mengurangkan risiko cirit-birit dan sembelit.
2. MEMUDAHKAN BADAN UNTUK MENGHADAM MAKANAN
Bakteria baik yang terkandung dalam tapai pulut juga boleh membantu badan anda mencerna makanan. Bakteria ini boleh memecahkan karbohidrat kompleks yang anda makan, dan menghasilkan bahan lain yang juga bermanfaat untuk badan anda.
Selain daripada mengambil makanan probiotik, beberapa kajian juga mengesyorkan anda makan makanan yang tinggi serat, seperti bijirin penuh, sayur-sayuran dan buah-buahan.
Makanan yang mengandungi serat boleh menyerap air, menjadikan najis lebih lembut dan lebih mudah dikeluarkan dari dubur. Ini boleh membantu anda mengelakkan beberapa gangguan, seperti sembelit kepada buasir atau buasir.
3. MENINGKATKAN IMUNITI BADAN
Selain bermanfaat untuk sistem penghadaman, tapai pulut yang mengandungi probiotik juga boleh meningkatkan sistem imun. Probiotik boleh membantu membunuh bakteria, virus, kuman dan kulat yang terdapat dalam makanan yang anda makan.
Satu kajian yang diterbitkan dalam Journal of Science and Medicine in Sport menunjukkan kesan positif pengambilan diet yang mengandungi probiotik dalam sebilangan atlet. Didapati bahawa kira-kira 47% atlet yang menerima pengambilan probiotik tetap tidak pernah mengalami jangkitan selsema atau gastrousus semasa ujian.
Makanan probiotik, digabungkan dengan pengambilan nutrisi lain, seperti vitamin C, zat besi dan zink juga boleh mempercepatkan proses pemulihan badan selepas sakit.
4. MENINGKATKAN FUNGSI JANTUNG
Tapai pulut juga diketahui mengandungi bakteria asid laktik (LAB) yang mempunyai pelbagai khasiat, salah satunya adalah meningkatkan fungsi jantung.
Institut Pertanian Bogor menjalankan penyelidikan dengan menambahkan bakteria Lactobacillus acidophilus ke dalam tapai pulut yang mempunyai kandungan bakteria asid laktik yang tinggi. Selepas proses penapaian, didapati bahawa bilangan bakteria L. acidophilus meningkat.
Bakteria L. acidophilus mampu menjajah dan menghalang pertumbuhan bakteria jahat dalam saluran penghadaman. Probiotik ini juga boleh membantu menurunkan paras kolesterol darah, sekaligus mengurangkan risiko penyakit jantung dan saluran darah.
5. MENINGKATKAN FUNGSI KOGNITIF PADA PENGHIDAP ALZHEIMER
Salah satu vitamin yang terkandung dalam tapai pulut adalah vitamin B1 atau thiamin. Penyelidikan yang dijalankan ke atas haiwan menunjukkan bahawa tahap pengurangan vitamin B1 dalam badan boleh meningkatkan risiko penyakit Alzheimer.
Kekurangan vitamin B1 boleh menyebabkan tekanan oksidatif dalam neuron, kematian neuron, kehilangan ingatan, pembentukan plak, dan perubahan dalam metabolisme glukosa dalam badan.
Meningkatkan pengambilan vitamin B1 melalui sumber makanan atau suplemen boleh membantu meningkatkan fungsi otak, terutamanya pada penghidap penyakit Alzheimer untuk meningkatkan fungsi kognitif.
6. MENGAWAL PARAS GULA DALAM DARAH
Satu kajian telah dijalankan ke atas 76 pesakit diabetes jenis 1 atau jenis 2 untuk menentukan tahap vitamin B1 dalam badan melalui ujian enzim transketolase. Akibatnya, sekitar 8 peratus mengalami kekurangan vitamin B1 ringan dan 32 peratus mengalami kekurangan vitamin B1 sederhana.
Satu lagi kajian yang diterbitkan dalam European Journal of Nutrition menyatakan bahawa pemberian vitamin B1 pada dos 150-300 mg sehari boleh mengurangkan paras gula dalam darah pada pesakit diabetes jenis 2 Ini juga boleh mencegah hiperglisemia, iaitu keadaan peningkatan gula dalam darah tahap yang mencetuskan diabetes.
Anda tidak boleh merasai langsung kebaikan tapai pulut untuk menyembuhkan diabetes. Rujuk doktor anda untuk mendapatkan rawatan yang sesuai.
7. MENCEGAH STRESS
Seperti yang dikaji sebelum ini, tapai pulut mengandungi vitamin B1 dan probiotik di dalamnya. Vitamin B1 atau thiamin juga sering dirujuk sebagai vitamin antistress, yang membantu mengawal mood dan gangguan fisiologi.
Kandungan probiotik yang umumnya terdapat dalam makanan yang ditapai, seperti Lactobacillus helveticus dan Bifidobacterium longum boleh melegakan simptom kebimbangan dan kemurungan, jadi anda akan berasa lebih tenang, berfikiran positif, dan dapat melawan gangguan ini.
CARA SELAMAT MENGAMBIL MAKANAN YANG DITAPAI
Selain daripada tapai pulut, anda secara tidak sedar mengambil pelbagai produk yang ditapai setiap hari, seperti tempe, roti, kicap, keju dan yogurt. Walaupun ia mempunyai pelbagai manfaat kesihatan, anda perlu berhati-hati tentang kemungkinan kesan sampingan probiotik.
Mengambil terlalu banyak makanan tinggi probiotik boleh mencetuskan pengumpulan bakteria dalam saluran penghadaman, menyebabkan masalah penghadaman, seperti perut kembung dan gas. Sesetengah orang juga mungkin mengalami kesan alahan, seperti gatal-gatal dan ruam merah.
Tapai pulut juga mengandungi alkohol, walaupun hanya sedikit. Walau bagaimanapun, pengambilan jumlah yang berlebihan sudah tentu boleh menjejaskan kesihatan badan anda.
Oleh itu, perlu mengambil tapai pulut dengan sewajarnya dan elakkan memberikannya kepada kanak-kanak. Jika anda masih ragu-ragu, rujuk doktor anda terlebih dahulu untuk mendapatkan nasihat yang terbaik.
BACA juga:
- Sarawak : Bubur pedas, kuih bongkol popular di Bazar Ramadan
- Bahulu Berbentuk Batang – Dah tak Ada Cara Lain Nak Promosi Kuih Tradisional?
- Khasiat cendawan kubis bunga rawat penyakit berkaitan saraf
