Thursday, October 3, 2024

Peristiwa memberi pengajaran

Wajarkah Pulau Pinang Dikembalikan Kepada Kedah? - pakdin.my

Pulau Pinang Dikembalikan Kepada Kedah

Pengenalan

PADA tahun 1786, Sultan Abdullah Mukarram Shah yang memerintah Kedah pada ketika itu, menyerahkan Pulau Pinang kepada wakil dari Syarikat Hindia Timur Inggeris (SHTI), Francis Light melalui satu perjanjian penyewaan.

Light kemudian menamakan semula Pulau Pinang sebagai Prince of Wales, pangkalan British yang pertama pernah ditubuhkan di Tanah Melayu. Adakah penyerahan Pulau Pinang menerusi perjanjian penyewaan ini sah di sisi undang-undang antarabangsa?

Sejarah

Malaysia sebelum menjadi sebuah negara yang kita kenali hari ini, pernah dikuasai oleh beberapa kerajaan Melayu pra-penjajahan seperti Srivijaya, Majapahit, Kedah, Melaka, Brunei, Johor dan Aceh. Kedah adalah kerajaan tertua di kalangan kerajaan-kerajaan Melayu ini. Kedah telah diasaskan pada tahun 630 Masihi, lebih dikenali sebagai Kadaram pada ketika itu.

Kedah pernah menjadi penguasa yang berpengaruh melampaui kawasan-kawasan yang kini menjadi wilayah negeri Kedah sekarang ini. Sewaktu era kegemilangannya, Kedah mempunyai pelabuhan yang kaya-raya dan catatan Tamil lampau memberikan Kedah julukan ‘kota segala kebahagiaan’.

Walaubagaimanapun, Kedah telah dijadikan negeri naungan Srivijaya, sebuah kerajaan Melayu ulung yang berpusat di Palembang pada kurun ke-7 Masihi.

Setelah keruntuhan Empayar Srivijaya pada kurun ke-13 Masihi, Kedah telah menjadi negeri vassal atau negeri bawahan empayar-empayar lain yang lebih berpengaruh di rantau ini seperti Majapahit, Kesultanan Melaka dan Siam. Kedah kemudiannya diletakkan sebagai negeri lindungan Inggeris setelah Perjanjian British-Siam dimeterai pada tahun 1909 di Bangkok.

Penyerahan Pulau Pinang

Menjelang kurun ke-18 Masihi, Kedah muncul sebagai sebuah negeri Timur yang lemah, diapit oleh jiran-jirannya yang lebih berpengaruh iaitu Burma dan Siam. Kedua-dua kuasa serantau ini amat agresif dan sering berperang lalu mengancam kelangsungan Kesultanan Kedah.

Sewaktu pemerintahan Sultan Abdullah Mukarram Shah, Kedah telah mula mengirim bunga mas kepada Siam sebagai tanda mengiktiraf ketuanan Siam ke atas Kedah. Amalan ini telah dimulakan sejak tahun 1781. Namun begitu, terdapat juga pendapat bahawa pengiriman bunga mas oleh Kedah kepada Siam hanyalah sebagai tanda persahabatan di antara kedua-dua kerajaan dan tidak sama sekali menghakis kedaulatan Kesultanan Kedah.

Enggan menerima nasib yang sama seperti Kesultanan Pattani yang dihapuskan dan dibumihanguskan oleh Siam pada tahun 1785, Kedah mula berhasrat untuk meminta pertolongan sebuah kuasa baru, perlindungan dari kuasa Eropah yang lebih unggul – iaitu British. Francis Light pada ketika itu telah mengembara ke seluruh pelusuk Semenanjung Tanah Melayu mencari tapak yang sesuai untuk dijadikan pangkalan perdagangan.

Pada tahun 1785, Light telah gagal meyakinkan pihak SHTI untuk menduduki Jung Ceylon, atau nama asalnya, Ujung Salang di Pulau Phuket. Beliau kemudiannya memberi fokus kepada Pulau Pinang, sebuah pulau yang berlokasi strategik di pintu masuk utara ke Selat Melaka. Pulau Pinang pada waktu itu adalah sebahagian daripada wilayah Kedah.

Menyembunyikan fakta dari SHTI bahawa Kedah adalah dibawah Siam, Light telah menghadap Sultan Abdullah Mukarram Shah pada tahun 1786 untuk memujuk Sultan menandatangani Perjanjian Inggeris-Kedah. Menerusi perjanjian ini, Sultan Kedah membenarkan Light menduduki Pulau Pinang dengan syarat SHTI memberikan perlindungan ketenteraan kepada Kedah beserta bayaran sewa sebanyak 30,000 Dolar Sepanyol setahun. Perjanjian ini, walaubagaimanapun tidak ditepati oleh Light dan enggan melindungi Kedah dari musuh-musuhnya terutama sekali pihak Siam.

Murka akan keadaan ini, Sultan Kedah cuba untuk mendapatkan kembali Pulau Pinang pada tahun 1790. Akan tetapi, belum sempat baginda berbuat sedemikian, Light telah lebih awal melancarkan serangan awal yang mengejut ke atas Prai dan ini memaksa Sultan untuk berundur.

Dalam keadaan keterpaksaan, baginda tiada pilihan lain tapi untuk secara tanpa rela menyewakan Pulau Pinang kepada Inggeris dan seterusnya Prai juga, yang telah dinamakan semula sebagai ‘Province Wellesley’ pada tahun 1800 dengan bayaran nominal setahun sebanyak 16,000 Dolar Sepanyol, bukannya 30,000 Dolar Sepanyol menurut Perjanjian Inggeris-Kedah 1786.

Sehingga kini, kerajaan negeri Pulau Pinang masih membayar honorarium tahunan sebanyak RM18,800 kepada Sultan Kedah. Episod sejarah ini dengan jelas menerangkan kenapa Pulau Pinang bukan lagi milik Kedah dan telah dijadikan negeri-negeri Selat, seangkatan dengan Melaka dan Singapura.

Adakah Penyerahan Pulau Pinang Sah?

Sejarah mencatatkan bahawasanya terdapat banyak empayar di seluruh dunia yang telah menjadikan negeri-negeri lain sebagai negeri lindungan atau vassal bagi memperluaskan kuasa mereka tanpa perlu penjajahan berbentuk ketenteraan dilakukan.

Dalam erti kata lain, konsep ‘vassal’ ini merujuk kepada negeri-negeri lindungan menyerahkan hal-ehwal urusan luar negeri kepada negara pelindung dan sebagai ganti, negeri pelindung akan memberikan jaminan autonomi menerusi pengiriman tanda-tanda penghormatan secara formal.

Amalan ini dilakukan oleh banyak negara di seluruh dunia termasuklah kerajaan-kerajaan awal Melayu sendiri.

Sebelum era penjajahan Barat, kerajaan Melayu Srivijaya berjaya menjadikan banyak negeri kecil yang wujud di Pulau Sumatera, Jawa Barat dan Tanah Melayu sebagai negeri bawahannya di antara kurun ke-7 Masihi hingga kurun ke-13 Masihi.

Negeri-negeri Melayu Kedah, Perlis, Kelantan dan Terengganu pernah menjadi negeri naungan Siam sehingga tahun 1909, sebelum British mengambil alih sehingga kemerdekaan Tanah Melayu pada tahun 1957. Negeri naungan tidak mempunyai status yang sama dengan negeri jajahan, kerana negeri naungan mempunyai kuasa autonomi dalam menguruskan hal ehwal dalamannya.

Negeri jajahan seperti Portugis-Melaka dan Pattani ditadbir secara langsung oleh penjajahnya.

Konvensyen Montevideo Tentang Hak dan Tanggungjawab Negara 1933, yang digubal berdasarkan undang-undang adat antarabangsa menyatakan bahawa hanya negara berdaulat memiliki kapasiti untuk membuat perjanjian dengan negara berdaulat yang lain, dan ini tidak termasuk negara vassal.

Dalam kes seperti penyerahan Pulau Singapura oleh Johor kepada British pada tahun 1819, ia adalah sah kerana Johor diiktiraf sebagai negara berdaulat sehingga 1914. Hal yang sama berlaku dalam kes penyerahan Sabah oleh Kesultanan Sulu kepada British pada tahun 1878 kerana Sultan Sulu adalah raja berdaulat yang memerintah Sabah pada ketika itu.

Oleh kerana Sultan Kedah pada ketika itu bukanlah raja berdaulat yang memerintah Kedah yang merupakan negeri naungan Siam, baginda tiada hak untuk menyerahkan Pulau Pinang kepada British. Bagaimana mungkin Sultan memberikan sesuatu yang tidak dimiliki oleh baginda? Konsep ini selari dengan maxim undang-undang nemo dat quod non habet (tiada siapa berhak memberi apa yang dia tidak miliki).

Berdasarkan fakta ini, adakah penyerahan Pulau Pinang (menerusi penyewaan) adalah sah?

Walaubagaimanapun, terdapat juga pendapat yang menyatakan bahawa Sultan Kedah adalah penguasa berdaulat ke atas takhta Kedah dan oleh itu baginda berhak untuk menyerahkan Pulau Pinang kepada British.

Selain itu, tindakan British yang menjalinkan hubungan antarabangsa dengan Kedah secara langsung menunjukkan Sultan Abdullah Mukarram Shah adalah pemerintah Kedah yang berdaulat. Artikel 26 Konvensyen Vienna Tentang Undang-undang Triti yang digubal berasaskan undang-undang adat antarabangsa yang terpakai kepada semua negara menyebut ‘Triti haruslah dikuatkuasakan dengan sesuci hati’.

Francis Light tidak pernah memenuhi syarat-syarat Perjanjian Inggeris-Kedah yang ditandatangani antara kedua-dua pihak pada tahun 1876. Setelah tidak berhasil mendapatkan Pulau Pinang, Sultan Kedah telah dipaksa untuk menandatangani satu lagi perjanjian pada tahun 1791 yang telah menyaksikan pengambilan secara rasmi Pulau Pinang oleh British.

Bak kata pepatah, sudah terang lagi bersuluh, pihak British telah mengamalkan paksaan untuk mempergunakan Sultan Kedah bagi mendapatkan Pulau Pinang. Oleh itu, dalam situasi ini, perjanjian tersebut boleh dibatalkan. Maka, sekali lagi, adakah penyerahan Pulau Pinang oleh Kedah kepada British sah?

Kesimpulan

Sama ada penyerahan itu sah atau tidak, pihak British telah pun memerintah Pulau Pinang selama 171 tahun, mempamerkan wujudnya kependudukan efektif ke atas wilayah tersebut. Pulau Pinang telah secara meluas diiktiraf oleh masyarakat antarabangsa pada ketika itu sebagai sebahagian dari koloni British.

Namun begitu, dengan meletakkan elemen kependudukan efektif ini ke tepi, adalah munasabah untuk menyatakan bahawa kesahihan penyerahan Pulau Pinang kepada Kedah boleh dipersoalkan, dari sudut perspektif sejarah dan undang-undang.

Sekiranya Sultan Kedah tidak dianggap penguasa Kedah yang berdaulat, bagaimana mungkin baginda mempunyai hak untuk menyerahkan Pulau Pinang yang tidak dimiliki olehnya kepada British? Walaubagaimanapun, sekiranya Sultan Kedah dianggap sebagai raja Kedah yang berdaulat pada waktu itu dan mempunyai hak ke atas Pulau Pinang, perjanjian yang ditandatangani di antara baginda dan pihak British pada tahun 1791 itu dilakukan tanpa kerelaan, mengakibatkannya boleh dibatalkan.

Kini, Kedah bukanlah lagi negeri bawahan Siam ataupun negeri lindungan British tetapi sebuah negeri yang merdeka di dalam Malaysia. Sultan Kedah sekarang ini, Sultan Abdul Halim Mu‘adzam Shah adalah Yang DiPertuan Agong, raja berdaulat yang memerintah Malaysia. Tidak seperti Johor dan Singapura ataupun Sabah dan Kesultanan Sulu yang bukan sebahagian dari negara yang sama, Pulau Pinang dan Kedah kedua-duanya adalah negeri di dalam Malaysia. Menurut sejarah, Pulau Pinang memang dianggap sebagai sebahagian dari Kedah.

Inilah masanya untuk memperbetulkan kesilapan yang dicipta oleh sang licik Francis Light lebih dari 2 abad yang lalu. Pemulangan Pulau Pinang kepada Kedah adalah wajar dan tidak akan menggugat kedaulatan negara Malaysia. Pulau Pinang sebetulnya tidak pernah secara sah diserahkan dan harus kekal bersama Kedah.

> Dr Mohd Hazmi Mohd Rusli ialah seorang profesor pelawat di School of Law, Far Eastern Federal University, Vladivostok, Rusia dan pensyarah kanan di Fakulti Syariah dan Undang-undang, Universiti Sains Islam Malaysia. Ini adalah pandangan peribadi beliau sebagai seorang pengkaji dan penyelidik undang-undang maritim antarabangsa.

[VIDEO] Penunggang motosikal cedera dihempap pokok tumbang di Jitra

Seorang penunggang motosikal cedera selepas dihempap pokok tumbang dalam kejadian di Jalan Alor Setar-Kangar, Ayer Hitam, dekat Jitra, Isnin 16 September 2024.

[VIDEO] Pintu sempadan negara sesak, orang ramai ambil peluang cuti ke Thailand

Dua pintu sempadan negara di negeri Kedah mengalami kesesakan luar biasa berikutan peningkatan jumlah kenderaan dari negara ini yang hendak memasuki Thailand sempena cuti sekolah.

[VIDEO] Tiga individu cedera akibat diserang memerang di Kota Kinabalu

Dua wanita masing-masing berusia 40 dan 54 tahun serta seorang lelaki berumur 56 tahun mengalami kecederaan selepas diserang sekumpulan memerang semasa melakukan aktiviti rekreasi di Tanjung Aru Perdana Park pada 11 September 2024..

[VIDEO] Raja Petra meninggal dunia pada usia 74 tahun

Penulis blog, Raja Petra Kamarudin meninggal dunia malam tadi di United Kingdom (UK) pada usia 74 tahun.

[VIDEO] Anwar ingatkan rakyat lebih celik kesihatan, kurangkan pengambilan gula

Perdana Menteri, Anwar Ibrahim mengingatkan rakyat untuk mengambil serius berkenaan pengetahuan penjagaan kesihatan, terutama berkaitan keburukan pengambilan gula secara berlebihan.

Polis Buka Kertas Siasatan Terhadap Teresa Kok – Ketua Polis Negara

Polis Diraja Malaysia (PDRM) telah membuka kertas siasatan terhadap Ahli Parlimen Seputeh Teresa Kok, berhubung kenyataannya yang mendakwa pensijilan halal berpotensi menambah beban para peniaga dan memalukan negara.

Pheu Thai memenangi pilihan raya kecil Phitsanulok

Jadet Jantar dari Parti Pheu Thai teras gabungan memenangi pilihan raya kecil di kawasan 1 pada Ahad 15 September 2024, menewaskan satu-satunya lawannya, Nathachanon Chanaburanasak dari People Party.

[VIDEO] Penunggang motosikal cedera dihempap pokok tumbang di Jitra

Seorang penunggang motosikal cedera selepas dihempap pokok tumbang dalam kejadian di Jalan Alor Setar-Kangar, Ayer Hitam, dekat Jitra, Isnin 16 September 2024.

[VIDEO] Kerajaan tidak pernah wajibkan restoran, industri mohon sijil halal – Ahmad Zahid

KERAJAAN tidak pernah membuat keputusan untuk mewajibkan semua restoran di seluruh negara atau mana-mana industri makanan dan minuman (F&B), memohon sijil halal.

[VIDEO] Pearly-Thinaah rangkul kejuaraan Terbuka Hong Kong

BEREGU wanita negara, Pearly Tan-M.Thinaah akhirnya menamatkan kemarau penantian kejuaraan dua tahun selepas mendominasi perlawanan final Terbuka Hong Kong selepas menundukkan wakil China Liu Sheng Shu-Tan Ning dengan keputusan 21-14, 21-14, sebentar tadi.

[VIDEO] Pintu sempadan negara sesak, orang ramai ambil peluang cuti ke Thailand

Dua pintu sempadan negara di negeri Kedah mengalami kesesakan luar biasa berikutan peningkatan jumlah kenderaan dari negara ini yang hendak memasuki Thailand sempena cuti sekolah.

[VIDEO] Taufan Yagi mencetuskan banjir dibeberapa tempat utara Thailand

Pada 10 September, hujan lebat yang disebabkan oleh Taufan Tropika Yagi, ditambah pula dengan hujan berterusan sejak 8 September, menyebabkan banjir di Daerah Mae Sai, Wilayah Chiang Rai, utara Thailand.

[VIDEO] Tiga individu cedera akibat diserang memerang di Kota Kinabalu

Dua wanita masing-masing berusia 40 dan 54 tahun serta seorang lelaki berumur 56 tahun mengalami kecederaan selepas diserang sekumpulan memerang semasa melakukan aktiviti rekreasi di Tanjung Aru Perdana Park pada 11 September 2024..

[VIDEO] Raja Petra meninggal dunia pada usia 74 tahun

Penulis blog, Raja Petra Kamarudin meninggal dunia malam tadi di United Kingdom (UK) pada usia 74 tahun.

[VIDEO] Anwar ingatkan rakyat lebih celik kesihatan, kurangkan pengambilan gula

Perdana Menteri, Anwar Ibrahim mengingatkan rakyat untuk mengambil serius berkenaan pengetahuan penjagaan kesihatan, terutama berkaitan keburukan pengambilan gula secara berlebihan.

[VIDEO] Jumlah kematian akibat Taufan Yagi di Vietnam meningkat kepada 24 orang

Taufan Yagi dan tanah runtuh serta banjir yang dicetuskannya telah membunuh sekurang-kurangnya 24 orang dan mencederakan 299 lagi di utara Vietnam pada hujung minggu 7 September 2024

Popular →

01:00:37

[Video] Apa motif Mahathir & Guan Eng buat pinjaman Bon Samurai sedangkan ekonomi negara disahkan kukuh?

Menteri kewangan Tengku Zafrul buat kenyataan bahawa kerajaan tak...

Kos pengeluaran arang batu turun, tarif elektrik dijangka lebih rendah

Tenaga Nasional Bhd (TNB) menjangkakan kemungkinan berlakunya penurunan kecil...

PROTON terus catat jualan memberangsangkan

Proton Holdings Bhd (PROTON) menjual sebanyak 11,378 unit kenderaan...

Covid-19: Masa sesuai kaji semula dasar pelaburan negara

Ini merupakan masa yang sesuai untuk Malaysia membuat pertimbangan...

China akan beli 1.7 juta tan minyak sawit Malaysia sehingga 2023

China menyatakan komitmennya untuk membeli 1.7 juta tan minyak...

Belanjawan perlu menyokong pemulihan: BNM

Belanjawan 2021, yang akan dibentangkan pada 6 November ini,...

Eksport getah asli negara meningkat

Sarung tangan getah adalah item eksport utama dengan nilai eksport meningkat sebanyak 14.0 peratus daripada RM2.78 billion pada Jun 2020 kepada RM3.17 billion pada Julai 2020, kata Ketua Perangkawan, Datuk Seri Dr Mohd Uzir Mahidin dalam satu kenyataan, hari ini.

BELANJAWAN 2021: Elaun Sara Hidup Nelayan yg dipotong PH dikembalikan kepada RM300

Kerajaan mengumumkan elaun sara hidup nelayan akan dinaikkan daripada...

Tiada pengarah, kakitangan Sapura Energy disiasat di Brazil

Sapura Energy Bhd menjelaskan tiada pengarah atau kakitangannya disiasat...

[Video] Covid-19: Hutang Negara jauh lebih tinggi semasa PH tetapi tiada pakej perihatin rakyat

Selain membuktikan kadar pinjaman PH adalah jauh lagi tinggi, ini bermakna kerajaan PN masih ada ruang untuk meminjam bagi menambah bantuan Covid dan untuk merangsangkan ekonomi bila diperlukan.

Topik →

[VIDEO] Kes Zayn Rayyan: Tindakan polis berdasarkan perundangan

Penolakan permohonan peguam untuk bertemu atau berkomunikasi dengan ibu bapa Zayn Rayyan Abdul Matiin ketika direman diputuskan mengikut peruntukan undang-undang.

[VIDEO] Datuk, nenek sebelah bapa Zayn Rayyan ditahan polis

Datuk dan nenek sebelah bapa kepada kanak-kanak austime, Zayn Rayyan Abdul Matiin, yang ditemui mati dibunuh pada 6 Disember lalu, ditahan polis petang ini.

[VIDEO] Kes Zayn Rayyan: Peguam bantah tindakan polis cuba rekod pengakuan ibu di mahkamah

“Ibu Zayn Rayyan tidak buat sebarang pengakuan bersalah di Mahkamah Majistret di sini pada Rabu, tetapi dia hanya merekodkan keterangan berhubung kejadian yang berlaku,” kata peguam, Mahmud Jumaat.

[VIDEO] Ibu Zayn Rayyan dibawa ke rumah, ‘lakon semula’ kejadian kehilangan anaknya

Ibu kepada kanak-kanak autisme, Zayn Rayyan Abdul Mateen, yang kini berada dalam tahanan reman polis bagi membantu siasatan pembunuhan anaknya, dibawa kembali ke kediaman mereka dekat Apartment Idaman, Damansara Damai di sini, hari ini 10 jun 2024.

Polis akan mohon sambung reman ibu bapa Zayn Rayyan

Polis akan memohon sambungan reman ibu bapa Zayn Rayyan Abdul Matiin bagi membantu siasatan kes pembunuhan kanak-kanak autisme itu, esok 7 Jun 2024.

[VIDEO] Pembunuhan Zayn Rayyan: Ibu bapa ditahan reman 7 hari berdasarkan perkembangan terbaharu siasatan

Ketua Polis Selangor Datuk Hussein Omar Khan memberitahu, perintah reman ke atas kedua-dua suspek dikeluarkan Mahkamah Majistret Petaling Jaya, di sini.

Kes bunuh Zayn Rayyan: 2 kanak-kanak sempat lihat Zayn sebelum hilang

Polis berjaya mengesan dua kanak-kanak yang sempat melihat kelibat Zayn Rayyan Abdul Mattin di Block R, Apartmen Idaman, Damansara Damai, di sini, petang 5 Disember lalu.

Zayn Rayyan: Polis temukan beberapa bahan bukti dalam pemeriksaan kali kedua

Memasuki hari ketujuh siasatan kes pembunuhan kanak-kanak autisme Zayn Rayyan Abdul Matiin, polis menemukan beberapa lagi barang bukti hasil pemeriksaan kali kedua yang dilakukan dari rumah ke rumah, di Blok R Apartment Idaman, Damansara Damai di sini, malam tadi.

🎦 Unit Forensik PDRM buat lagi saringan DNA penduduk Apartment Idaman

Kira-kira empat kenderaan Unit Forensik Polis Diraja Malaysia (PDRM) dilihat memasuki pekarangan blok perumahan sekitar Apartment Idaman, Damansara Damai di sini malam ini.

🎦 Anggota forensik periksa rumah Zayn Rayyan

Tiga anggota Unit Forensik Polis Diraja Malaysia (PDRM) hadir di Apartmen Idaman, Damansara Damai, buat kali kedua untuk mengumpul bukti berhubung kes pembunuhan kanak-kanak autistik, Zayn Rayyan.
Tolong lah subscribe: